In alle stappen van het afvalbeheersysteem wordt afval getransporteerd. Dat gebeurt volgens strenge veiligheidsvoorschriften. Gespecialiseerde firma’s voeren het transport uit, onder de controle en de verantwoordelijkheid van NIRAS.
Het afval wordt opgehaald bij de producenten en vervoerd naar de site van Belgoprocess in Dessel. Daar wordt het verwerkt en tijdelijk opgeslagen in afwachting van een definitieve berging. Ook afval dat door de producenten zelf werd verwerkt, gaat naar Dessel om er opgeslagen te worden.
Radioactieve rookmelders, bliksemafleiders en sommige radioactieve bronnen worden eerst ontmanteld bij het Instituut voor Radio-elementen (IRE) in het Waalse Fleurus.
De voorschriften die gelden bij het transport hangen af van het type afval en maken deel uit van de acceptatiecriteria van NIRAS. Veiligheid krijgt daarbij de absolute prioriteit. Zo moet het afval verpakt worden op een manier die de insluiting van de radioactieve stoffen garandeert en zorgt voor voldoende afscherming.
Het beschermingsniveau moet immers bij elk transport gegarandeerd worden, of het nu om laag-, middel- of hoogactief afval gaat. Bovendien bepaalt het International Atomic Energy Agency (IAEA) dat de stralingsdosis gemeten op het contact met de vrachtwagen nooit de grens van 2 millisievert* per uur mag overschrijden.
* Eenheid die de stralingsenergie uitdrukt die door het menselijk lichaam wordt opgenomen bij blootstelling aan ioniserende straling.
Stralingsdosis controleren
De medewerkers van de dienst fysische controle van de afvalproducent controleren de stralingsdosis onder andere aan de buitenkant van de vrachtwagen. Als de straling ook maar een beetje hoger is dan de toegelaten limietwaarden, vertrekt de vrachtwagen niet.
Gespecialiseerde firma's
NIRAS besteedt het vervoer van radioactieve afvalstoffen uit aan gespecialiseerde firma’s, maar blijft verantwoordelijk. We houden nauwgezet toezicht op de kwaliteit en de veiligheid van het transport.
Voor die firma’s de baan op mogen met het afval, moeten ze beschikken over een erkenning en een transportvergunning van het Federaal Agentschap voor Nucleaire Controle (FANC). Die laatste voert in bepaalde gevallen ook inspecties ter plaatse uit.
Terugkeertransporten
Terugkeertransporten van hoog- en middelactief afval afkomstig van de Belgische kerncentrales vormden een geval apart. Het afval werd naar het buitenland getransporteerd om er opgewerkt of 'gerecycleerd' te worden. Wat niet gerecycleerd kan worden, moet naar België terugkeren.
Die terugkeertransporten van afval afkomstig van de opwerking van gebruikte splijtstoffen afkomstig uit de Belgische kerncentrales vinden vandaag niet meer plaats. In de zomer van 2018 vertrok de laatste trein met verglaasd middelactief afval vanuit Frankrijk naar België.
