IN DE KIJKER

Het 'Gezamenlijk verdrag inzake een veilig beheer van bestraalde splijtstof en radioactief afval', kortweg de Joint Convention, is een internationaal verdrag dat alle aspecten van het beheer van bestraalde splijtstof en radioactief afval regelt. België heeft dit verdrag ondertekend en moet bijgevolg haar verplichtingen naleven. Op de 7de review meeting van het verdrag bespraken de deelnemende landen hoe ze elk hun verplichtingen naleven.

NIRAS viert dit jaar haar 40-jarig bestaan. In dit interview blikt Valentine Vanhove, secretaris-generaal, terug op de fundamenten van NIRAS: haar missies, haar identiteit, haar bijzonderheden, haar realisaties en haar toekomstige uitdagingen.

In 1982 krijgt NIRAS haar eerste opdracht: het definiëren en uitvoeren van een gecoördineerd, efficiënt en veilig beheerbeleid, op korte en lange termijn, voor al het radioactieve afval dat op Belgisch grondgebied aanwezig is. Het begin van een nieuwe industriële sector en veertig jaar geschiedenis... Op 8 augustus 1980 keurde het Belgisch Parlement een wet goed tot oprichting van een instelling verantwoordelijk voor het beheer van radioactief afval, die later de Nationale instelling voor radioactief afval en verrijkte splijtstoffen (NIRAS) zou worden.

Een eerste stap naar diepe berging van hoogradioactief en/of langlevend afval in België

Op 22 november 2022 werd in het Belgisch Staatsblad een koninklijk besluit gepubliceerd, dat de eerste reglementaire akte vormt met het oog op de formele vaststelling van een Nationale beleidsmaatregel voor het langetermijnbeheer van hoogradioactief en/of langlevend afval in België. Het bekrachtigt de principebeslissing voor diepe berging op Belgisch grondgebied, zoals aanbevolen door NIRAS, en legt de basis om in een later stadium en binnen een duidelijk kader de uitvoeringsmodaliteiten vast te stellen. Deze zullen geleidelijk worden bepaald tijdens een participatief, transparant en stapsgewijs besluitvormingsproces dat zal leiden tot de keuze van een of meer uitvoeringssites. België neemt zo zijn verantwoordelijkheid en stelt alles in het werk om te voorkomen dat onnodige lasten worden doorgeschoven naar de toekomstige generaties.

De Europese Commissie heeft België onlangs haar standpunt meegedeeld over een nieuwe installatie voor de veilige ontsmetting en ontmanteling van opslagtanks in gebouwen 105x/122x op de site NIRAS 1 te Dessel.

NIRAS viert haar 40-jarig bestaan met een concert van het Belgian National Orchestra op vrijdag 2 december in Bozar. Daarbij onderzoekt beeldend kunstenaar Eva L’Hoest de uitdagingen die het radioactieve afval stelt voor de huidige en komende generaties. Dat doet L’Hoest aan de hand van vier werken uit het 20ste-eeuwse klassieke muziekrepertoire.

De laatste 12 jaar werd er zo’n 3500 ton radioactief besmette metalen uitgevoerd naar buitenlandse smelterijen. Na verwerking keerde er daarvan slechts 247 ton als radioactief afval terug naar België, het resterende deel kon als gerecycleerd materiaal vrijgegeven worden.

Hoe het participatieve proces rond bergingsprojecten voor radioactief afval bevorderen? Daar discussieerden tientallen deelnemers drie dagen lang met elkaar over in Tabloo. Centraal in deze internationale workshop stond de betrokkenheid van jongeren.

Nucleaire sanerings- en ontmantelingsprojecten zijn projecten in verschillende fasen die meerdere decennia in beslag kunnen nemen. De ontmanteling van Best Medical Belgium werd gekenmerkt door zes mijlpalen.